ZGRADA JAVNE BIBLIOTEKE


Ovu lijepu zgradu koja se nalazi, možda i na najljepšem mjestu, u krugu zidina Gradine napravila je Austrougarska u zadnjoj deceniji 19. stoljeća. Sagrađena je za potrebe sreske uprave tadašnjeg kotara (sreza) Gradačac. Kotar je bio naziv za upravno-teritorijalnu jedinicu veću od opštine. Sastojao se od više gradskih ili seoskih opština. U gradačački kotar ušla je i Modriča, a Šamac i nešto kasnije Srebrenik, postali su kotarske ispostave.
Za ove tri opstine austrougarske vlasti formirale su kotarsku upravu, odnosno administraciju koja je brojala od 20 do 25 izvršilaca i većina njih su bili smješteni upravo u zgradi o kojoj pišemo. Na čelu kotara Gradačac najduži period su bili Camilo baron Maleomes i Julije Bitto. Ovaj drugi je bio sedam godina, odnosno sve do propasti Austro-Ugarskog carstva. Treba napomenuti da su na čelu kotara uvijek bili stranci, dok su načelnici opština bili domaći kadrovi. U Gradačcu su to uglavnom bili ljudi iz loze Gradaščevića, da bi od 1912. do 1914. bio hafiz mustafa ef. Duraković, a od 1915. do 1918. načelnik Gradačca je bio Izet-beg Jahić.
Između dva svjetska rata, kao i jedan duži period nove Jugoslavije, zgrada je služila za razne namjene, a jedno vrijeme i kao zgrada za stanovanje. Danas su u njoj smješteni javna biblioteka, radio stanica i dio sačuvanih eksponata muzejske zbirke.
Inače, prva biblioteka u Gradačcu osnovana je davne 1839. godine, a njen osnivač bio je Fadil-paša Šerifović koji se u to vrijeme vrijeme nalazio na funkciji upravnika Sarajevske oblasti, u ćijem sastavu se nalazio i Gradačac. Biblioteka je imala i svog vlastitog bibliotekara i radila je preko pedeset godina.
Posebno želim naglasati da je Gradačac bio drugi grad koji je, poslije Sarajeva, imao namjenski izgrađenu zgradu za biblioteku. Za tu staru biblioteku slobodno možemo reći da je bila preteča današnje Javne biblioteke “Alija Isaković”. Kad je riječ o Radio stanici Gradačac, pomenimo da je otpočela sa radom 06.06.1965. godine i prije nego će preseliti u prostorije zgrade o kojoj pišemo, nalazila se u objektu poznatim pod nazivom Dom kulture. Možda je interensantno pomenuti da je prvi glas spikera otišao u eter upućen od Dr. Muhameda Lalića, koji je u to vrijeme kao učenik gimnazje radio i kao spiker radio stanice. Zajedno sa njim, kao spiker bila je i Dr. Ljiljana Mokrić iz Slatine kod Šamca, koja je u to vrijeme pohađala gradačačku gimnaziju. Interensantno, prva dva spikera naše radio stanice postadoše doktori medicine.

Tekst napisao, Mirza Avdičević

2 komentara

Komentariši